Świątynia Setiego I
Wielka Świątynia z Abydos słynie z przepięknych dekoracji, zaliczanych do najwspanialszych dzieł rzeźbiarskich Nowego Państwa. Nawiązują one jednocześnie do stylistyki Starego Państwa, zacierającej pamięć okresu herezji amarneńskiej. Budowę przybytku rozpoczął Seti I, ale dekorację dziedzińca i pierwszy hypostyl dokończył jego syn, Ramzes II. Świątynia dedykowana Setiemu I, Ozyrysowi, Izydzie, Ptahowi, Ptah-Sokarowi, Nefertumowi, Re-Horachte, Amonowi i Horusowi powstała z wapiennych bloków na unikalnym planie litery L. Wewnątrz znajduje się siedem sanktuariów. Grecy nazywali ją Memnonium. Trasa zwiedzania wiedzie przez zniszczony pierwszy pylon. Dziedziniec z resztkami murów zdobią sceny batalistyczne Ramzesa II (m.in. bitwa pod Kadesz). Można tu również dostrzec dwie „studnie” używane przez kapłanów do rytualnych ablucji. Drugi pylon poprzedzony jest portykiem, gdzie Seti I składa ofiarę Ozyrysowi (tu zaczyna się właściwa świątynia), z niszami na ozyriackie posągi Ramzesa II (na następnym dziedzińcu). Ściany ozdabiają wizerunki dzieci królewskich: synowie znajdują się po lewej stronie, a córki -po prawej. Drugi dziedziniec ma wrota w południowo-zachodnim rogu, prowadzące do kompleksu administracyjnego i magazynowego, gdzie był pałac królewski z salą audiencyjną. Obok są magazyny z cegły mułowej. Niedaleko wejścia stoi stela Ramzesa II, składającego ofiary Ptahowi. Na drugim dziedzińcu widać posąg siedzącego króla z okresu Średniego Państwa.
Do świątyni wiedzie rampa o 42 płytkich stopniach. Do zewnętrznej sali hypostylowej wchodzi się przez centralne wrota portyku z kwadratowymi filarami ozdobionymi sceną powitania Ozyrysa, Izydy i Horusa przez Ramzesa.
Za Setiego I było tu siedem wrót prowadzących do siedmiu kaplic. Ramzes kazał zamurować sześć z nich i pozostawił jedynie wrota centralne oraz niewielkie wejście po północnej stronie portyku. Sala hypostylowa sprawia wrażenie niskiej, a strop podpierają dwa rzędy po 12 kolumn z głowicami w kształcie pąka lotosu. Pokrywają je dość toporne dekoracje z czasów Ramzesa II, ale i tak bardziej finezyjne niż na późniejszych budowlach. Wcześniejsze płaskorzeźby Setiego przykryto reliefami, na których Ramzes II wraz z Ozyrysem i Izydą składa ofiarę zmarłemu ojcu. Na ścianie wejściowej Ramzes mierzy świątynię z boginią Selkit, aby potem w imieniu ojca ofiarować ją Horusowi, a po prawej składa w ofierze Izydzie, Horusowi i Ozyrysowi pudło z papirusami. Ramzesa wprowadza do świątyni Upuaut, bóg-szakal z Asjut, aby obmyto go wodą życia. Wewnętrzny portyk wiedzie do wewnętrznej sali hypostylowej, gdzie siedem wrót rozpoczyna siedem odrębnych dróg procesyjnych prowadzących wzdłuż potężnych wiązkowych kolumn do siedmiu kaplic w tylnej części świątyni.
Wewnętrzna sala hypostylowa z 36 przysadzistymi kolumnami jest już częścią świątyni Setiego I. Pierwszy z trzech rzędów kolumn wieńczą kapitele w formie pąków lotosu, zaś ostatni nie ma głowic, ale kolumny stoją na wysokiej platformie. Reliefy z czasów Setiego 1 należą do najpiękniejszych w całym Egipcie. Jakość wykonania, subtelność żłobień, realizm w najmniejszych detalach oraz w całości kompozycji, precyzja w rysunku hieroglifów świadczy o tym, że pracowali tu najlepsi artyści. Niektóre delikatnością i elegancją przypominają reliefy z czasów Amenhotepa III (XVIII dynastia). Nie zostały też zapomniane doświadczenia z okresu amarneńskiego. Starannie wymodelowano fałdy przepaski królewskiej, z dużym wyczuciem wyrzeźbiono stopy, ręce i twarze. Królewskie pozy, choć schematyczne, nie rażą konwencjonalizmem. Seti stoi przed bóstwami, składa ofiary i spełnia ceremonie religijne oraz przedstawia Maat – uosobienie prawdy i porządku we Wszechświecie. Na kolorowych reliefach król w błękitnej koronie, symbolu zwycięstw militarnych, pali kadzidło przed stołem ofiarnym.
Wiele scen przestrzega zasad egipskiego formalizmu, ale na prawej ścianie Seti trzyma przed Ozyrysem kadzielnicę i wylewa libację z wazonów ozdobionych potrójnym wieńcem kwiatowym. W następnej scenie Seti stoi przed tronującym Ozyrysem w obecności Maat i Rcnepet, bogini roku. Za nim widać Izydę i Amentet, boginię Zachodu i opiekunkę jednej z bram w Zaświatach oraz Enneadę innych bogów świata zmarłych.
Jest też wyobrażenie filaru Dżed.
Dwa wystające filary po obu stronach niemal na końcu sali pokazują Setiego I w Podwójnej Koronie Egiptu, podtrzymującego filar Dżed i oddającego mu cześć. Płaskorzeźby zachowały mocne kolory: widać na nich Setiego podczas namaszczenia i koronowania przez bogów.
Wysoko, między kaplicami Ptaha a Re-Horachte, da się dostrzec relief z faraonem, klęczącym przed Ozyrysem i Horusem obok świętego drzewa persei.
W tylnej części świątyni znajduje się siedem kaplic poświęconych poszczególnym bóstwom. Każdą przykrywa fałszywe sklepienie z „nadwieszeniem”, na których umieszczono gwiazdy i królewskie kartusze. Kolejno (od lewej do prawej, od strony południowej do północnej) są to: kaplica ubóstwionego Setiego I, Ptaha, Re-Horachte, Amona, Ozyrysa, Izydy i Horusa. Każdą z kaplic zdobiło 36 malowideł pokazujących codzienne rytuały, a w środku stały posągi bóstw oraz barki do przenoszenia figur w czasie świąt. Zachowane oryginalne kolory pozwalają wyobrazić sobie, jak wyglądały egipskie świątynie.