Grobowiec Nachta (TT52) – Grobowce Al-Chocha

Grobowiec Nachta (TT52)

Znajduje się na północ od grobowca Ramose. Nacht był prawdopodobnie skrybą za Thotmesa IV lub Amenhotepa III (XVIII dynastia) noszącym tytuł Astronoma Amona lub Obserwatora Horusa, ale datowanie bardziej opiera się na stylu dekoracji niż na faktach. Pelnil też funkcję kasjera i nadzorcy królewskich winnic, z czego wynika, że albo posiadł szerokie umiejętności (od astronomii po rolnictwo i finanse), albo był dyspozycyjnym dworakiem. Jego żoną była Taui. Grób Nachta odrestaurowano w latach 80. XX w. z zastosowaniem eksperymentalnych wówczas metod, ale skomplikowana technologia okazała się ostatecznie zbyt droga. Dekoracje zawierają sceny z codziennego życia. Jedyną dekorowaną częścią grobowca jest nieregularny, poprzeczny westybul. Na suficie namalowano wzór mat plecionych z sitowia. Do kaplicy z szybem grobowym i niszą na posąg nie ma wstępu. Tuż po wejściu do westybulu po lewej są sceny z życia na wsi. Nacht nadzoruje prace rolne: siew, gdzie wieśniak czerpie ziarno z małego kosza, a przed nim idzie drugi wieśniak spulchniający ziemię motyką. Dalej widać sceny orki: chłop drewnianą sochą zaprzężoną w parę wołów o długich rogach orze ziemię. W dolnym pasie dekoracji rolnik ścina drzewo, a inny pije wodę z bukłaka. Wyżej dwie kobiety zbierają pozostawione kłosy. Zebrane ziarno leży na wielkiej stercie, którą wieśniacy czyszczą z plew, wyrzucając ziarno w górę. Na wąskiej ścianie są ślepe wrota. Tu bogini Nut odbiera ofiary. Za stelą widać życie Nachta. Na tylnej ścianie po lewej ukazano wielką ucztę pogrzebową. Damy stroją się na nią i upiększają. Obok widać trzy muzykantki – dwie ubrane w delikatne białe szaty, a trzecia, lutnistka, jest niemal całkowicie naga, jedynie z kosztowną przepaską na biodrach. Grupa ta należy do najbardziej znanych i najpiękniejszych przykładów egipskiego malarstwa (z pierwszym wyobrażeniem nagiej dorosłej kobiety). Tu też znajduje się słynne wyobrażenie niewidomego harfisty, zabawiającego przyjaciół zmarłego. Gruby pieśniarz, z fałdami tłuszczu na brzuchu, zapewnia rozrywkę towarzystwu. Jego wygląd świadczy, że dobrze mu się powodzi i mimo ślepoty jest poważanym człowiekiem. Nacht siedzi razem z żoną Taui, pod której krzesłem kot, symbol atrakcyjności seksualnej, zajada ryby. Niestety, postacie Nachta i żony zostały uszkodzone. Po drugiej stronie wrót do kaplicy są sceny z polowania. Jeśli wymazanie imienia Amona i pozbawienie Nachta twarzy można przypisać ikonoklastom z czasów Echnatona, to wydłubywanie oczu innych postaci (scena polowania) należy przypisać jedynie wrogom rodziny lub przesądnym rabusiom grobowym (złodzieje obawiający się klątwy zmarłego wydłubywali oczy namalowanym zmarłym, aby nie mogli rozpoznać intruza i zemścić się na nim). Bezoki Nacht płynie na papirusowej łodzi przez szuwary, a towarzyszy mu klęcząca u stóp żona i nagi syn, podający ojcu bumerang. W drugiej scenie, ułożonej antytetycznie, Nacht (tym razem w innej peruce) płynie z żoną, synami i córkami. W rogu widać winobranie i wyrób wina: w górnym rejestrze wieśniacy udeptują w kadzi winorośle, a moszcz wlewają do glinianych dzbanów. W dolnym rejestrze nadzy słudzy ciągną pełną sieć schwytanych ptaków (może z niedawnego polowania na bagnach?), a dwaj inni skubią i patroszą martwe kaczki. Obok sługa niesie nanizane na sznury złowione ryby. Na wąskiej ścianie ofiarnicy i kapłani stoją przed Nachtem i jego żoną, a obok odbywa się puryfikacja ofiar składanych Nachtowi. W pustej kaplicy namalowano „ślepe wrota” udające granit z Asuanu. Widać król nie cenił tak bardzo Nachta, aby przyznać mu kamień z królewskich kamieniołomów. Kiedyś stal tu posąg zmarłego, ale zabrany w 1917 r. do USA, zatonął w wodach Atlantyku. Głęboki szyb prowadzi do komory grobowej.

Grobowce Al-Chocha

Nazwa nekropoli wywodzi się być może od wejść do tutejszych grobowców. Prywatne groby z okresu Starego Państwa i Pierwszego Okresu Przejściowego oraz kilka grobów z czasów XVIII i XIX dynastii badały liczne ekspedycje archeologiczne. Grobowce leżą w pewnej odległości od pozostałych grobów dostojników. Dojść do nich można ścieżką przy warsztacie alabastru w Szajch Abd al-Kurna. Znajdują się tu m.in. groby trzech urzędników z okresu Nowego Państwa.
Jeden z grobowców należy do Nefersecheru, zwanego Pabasa (TT296). Dekoracje są mocno uszkodzone. Sufity mają jasne ornamenty, a ściany pokrywają żółte, czerwone i niebieskie malowidła.
We wnętrzu są uszkodzone posągi właściciela i jego żon. Przy wejściu po prawej stronie widać je na malowidłach obok męża. Mumie Maatmu,
Sechemui i Nefertari pogrzebane^ w bocznym szybie, odchodzącym od tylnego korytarza.