Al-Minja i Mailawi

O ok. 150 m na północ od grobu Chetiego jest oddalony grobowiec Amenemhata (BH2). Grobowiec posiada dziedziniec i dwukolumnowy portyk z oktogonalnych kolumn przed wejściem do kaplicy. Na zachodniej widać szewców, tkaczki dywanów, kowali oraz sceny prac rolnych. Ścianę północną pokrywają sceny polowania na pustyni, poniżej przedstawiono sceny pogrzebowe i rytualne tańce. Obok Amenemhat odbiera podatki, a pisarze ostro traktują opornych. Na ścianie wschodniej ukazano zapasy i sceny walki, powyżej zmarły podróżuje do Abydos, a w niszy stoją rozbite posągi Amenemhata, jego żony Hetpet i matki. Na ścianie południowej zaprezentowano zmarłego z żoną siedzących przy stole ofiarnym, przed którym stoją kapłani i słudzy. Na zachodniej ścianie umieszczono ślepe wrota.
Grobowiec Chnumhotepa (BH3) to jeden z ostatnich grobów Średniego Państwa z Bani Hasan. Obiekt przypomina grób Amenemhata.
W otwartym na dziedziniec westybulu dwie 16-boczne kolumny (tzw. protodoryckie) podtrzymują skalny gzyms. Strop trójnawowej kaplicy wspierają cztery kolumny – przy wejściu do niej widać tzw. Inskrypcję Chnumhotepa II (75 cm wysokości, 222 kolumny), przypominającą wydarzenia z czasów Amenemhata III. Po wejściu do grobu widać tancerki w procesji. Obok służący zbierają ziarno do spichrzów. Na zachodniej ścianie ukazano, jak Chnumhotep podróżuje do Abydos, a obok prace na roli. Poniżej widnieje znana scena hołdu wędrownego plemienia Anu z Palestyny (obce stroje). Na ścianie wschodniej, obok niszy ze szczątkami posągu jest portret Chnumhotepa i jego rodziny. Są też sceny z mokradeł: łowienie ptaków bumerangiem i polowanie z łodzi na ryby harpunem. Ściana południowa pokazuje urzędowanie nomarchy odbierającego dary. Niesiony w lektyce kontroluje drewno na budowę statków.

Hermopolis i Tunat al-Dżabal

Na północny zachód od Mallawi na uwagę zasługują dwa zabytki ważne ze względu na kulturę starożytnego Egiptu, jego historię i religię: ruiny miasta Hermopolis, wielkiego centrum boga Tota i miejsca powstania jednej z koncepcji narodzin wszechświata, oraz nekropola Tunat al-Dżabal, gdzie grzebano mumie świętych zwierząt Tota – pawianów i ibisów.

Starożytne Hermopolis

Hermopolis (obecnie Al-Aszmunajn, al-Ashmunayn) to wielkie pole ruin koło wsi Al-Aszmunajn, 8 km na północny zachód od Mallawi. Hermopolis Magna, egipskie Chnumu (Chemenu, Szmunu – „Miasto Ósemki”) istniejące od Starego Państwa, było ośrodkiem kultu Ogdoady (ośmiu bóstw uosabiających elementy świata w trakcie stworzenia) oraz boga mądrości Tota. Gdy Grecy utożsamili Tota z Hermesem, miasto przemianowano na Hermopolis.

Wjazdu strzeże para ogromnych (4,5 m wysokości), wyrzeźbionych w piaskowcu pawianów z czasów Amenhotepa III, niegdyś część świątyni Tota, którą wzniósł Ramzes II (ok. 650 m2; częściowo uzurpował budowle wcześniejsze). Do budowy użyto kamieni z ruin pobliskiego Achetatonu. Na południowym zachodzie można obejrzeć resztki sanktuarium Amona Ramzesa II i jego syna, Merenptaha, oraz Setiego II.

Tunat al-Dżabal

Nazwa nekropoli (Tuna el-Gebel) pochodzi od pobliskiego miasteczka.
Za taksówkę trzeba zapłacić 150 EGP (tam i z powrotem) lub 220 EGP, jeśli chce się wrócić do al-Minji lub Asjutu. Należy pamiętać o zabraniu prowiantu i napojów Cmentarzysko, usytuowane na dawnej granicy miasta Achetaton (Tell el-Amarna), rozciąga się ok. 3 km na południe. Mieści groby od Epoki Późnej do czasów rzymskich. Część udostępniona zwiedzającym składa się z kilku głównych korytarzy, do których dochodziły boczne komory z mumiami pawianów i ibisów.
W wykutych galeriach umieszczono tysiące zmumifikowanych zwierząt oraz papirusy aramejskie z czasów króla Dariusza. W 1969 r. wielki pożar spustoszył katakumby.
Najstarszy i najciekawszy to unikalny grobowiec Petozyrysa, arcykapłana świątyni Tota w Hermopolis, żyjącego ok. 300 r. p.n.e. Został zbudowany w egipskim stylu z kolumnową salą wejściową i kultową kaplicą z komorą grobową wykutą w skale.

Insygnia władzy faraonów

Władza królewska stanowiła filar staroegipskiej kultury. Podporządkowali się tej tradycji nawet cesarze rzymscy. Król Egiptu, wstępując na tron, stawał się człowiekiem-bogiem i gwarantem zapanowania nad Chaosem. Egipt powstał ze zjednoczenia dwóch krajów: Egiptu Dolnego (Delta Nilu) i Egiptu Górnego (Dolina Nilu).
Tytulatura króla składa się z pięciu imion. Imię Horusowe charakteryzuje króla w stosunku do Horusa. Potem jest Imię nebti lub Obu Pań, odwołujące się do patronek Egiptu: sępiej bogini Nechbet i wężowej bogini Wadżet. Trzecia część nazywa się Złotym Imieniem. Najczęściej zna się czwartą i piątą część tytulatury występującą w kartuszu: imię tronowe i imię własne króla, poprzedzone tytułem Król Górnego i Dolnego Egiptu (nesut-biti) dosłownie Ten od Trzciny i od Pszczoły. Imię własne poprzedza Syn Re (sa-Re). Kartusz to owalna ramka, wydłużona wersja hieroglifu szen („otaczać”), symbolizująca drogę Słońca i nieskończoność.
Głowę króla zdobiła zazwyczaj wysoka Biała Korona Górnego Egiptu (hedżet) i niska Czerwona Korona Dolnego Egiptu (deszeret). W okresie Nowego Państwa król nosił pszent (lub pa-sechemti -„Dwie Potęgi”) Podwójną Koronę Zjednoczonego Królestwa lub Niebieską Koronę (chepresz, tzw. hełm wojownika).
Były też korony o skomplikowanej symbolice – atef, szuti, hemhem z piórami, rogami, ureuszami i dyskami słonecznymi. Czapki, pasiastą chustę – nemes, chustę chat lub perukę noszono ze złotą opaską z ureuszem nad czołem, atakującą kobrą (wcielenie Wadżet), symbolem ochrony króla i kraju przed wrogami. Na uroczystości faraon zakładał niewielką, plecioną sztuczną bródkę. W dłonie brał insygnia władzy świeckiej i duchownej: berło-pastorał heka i bicz nechacha.

Hermes Trismegistos i magia egipska

Hermes Trismegistos, po grecku „Hermes po trzykroć wielki”, to bóstwo z synkretycznej religii hellenistycznej. Powstało po utożsamieniu greckiego Hermesa z egipskim bogiem magii, Totem z Chemenu (Hermopolis), gdzie w IV w. p.n.e. Aleksander Wielki zbudował mu świątynię. Hermes Trismegistos był prorokiem, zaznajomionym z wiedzą kapłanów egipskich, którą przekazał wybranym. Przypisywano mu autorstwo szeregu pism astrologicznych w tzw. Corpus Hermeticum. Tak powstały się pisma zwane hermetycznymi (hermetica).
Była to literatura poświęcona okultyzmowi, specyficznej teologii i filozofii. Spisano ją w formie dialogów platońskich po grecku i łacinie między pierwszą połową I w. a końcem III w. Dzieliła się na dwa nurty: hermetyzm popularny (astrologia i inne nauki okultystyczne) i hermetyzm uczony (teologia i filozofia). Wyrosła na fali hellenistycznej nieufności wobec greckiego racjonalizmu w nauce i religii. Nastąpiło połączenie religii z nauką, a jedynym źródłem prawdziwej wiedzy było objawienie. W latach późniejszych do kanonu dołączyły traktaty medyczne, alchemiczne (Szmaragdowe Tablice) i magiczne. W II i III w. pisma teozoficzno-okultystyczne prezentowały osiągnięcia gnozy egipskiej, greckiej i żydowskiej. Przejęli je Arabowie, dzięki którym mógł się z nimi zapoznać Zachód Europy (późne średniowiecze i renesans).